Αρχαίος οικισμός στα Γρεβενά θα πνιγεί από φράγμα της ΔΕΗ

Αρχαίος οικισμός στα Γρεβενά θα πνιγεί από φράγμα της ΔΕΗ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Του ΣΑΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗ

Κεραμαριό Παλιουριάς: ευρήματα από τον δυτικό λόφο
Πλούσιο, με υψηλού επιπέδου οργάνωση, άγνωστο οικισμό με χαρακτηριστικά ευρείας πόλης, εντός της περιοχής της αρχαίας Τυμφαίας, στον Ιλαρίωνα Γρεβενών, μαρτυρούν πέντε ανασκαφές, που σύντομα θα κατακλυστούν από τα νερά υδροηλεκτρικού φράγματος της ΔΕΗ.

Σύμφωνα με την προϊσταμένη της Λ' ΕΠΚΑ, Γεωργία Καραμήτρου-Μεντεσίδη, πρόκειται για ιδιαίτερα ανεπτυγμένο οικισμό, με συνεχή παρουσία από τον 6ο ώς τον 4ο αιώνα π.Χ., που δίνει σημαντικές πληροφορίες για την ανευρεύνητη ακόμα περιοχή των Γρεβενών.

Μυστήριο, όμως, αποτελούν αγκυρόσχημα ειδώλια, εποχής του Χαλκού, που βρέθηκαν τόσο μακριά από τη θάλασσα. «Δεν μπορούμε παρά να επισημάνουμε για άλλη μία φορά την ιδιαίτερη σημασία των ευρημάτων για την περιοχή», επισημαίνει η Γ. Καραμήτρου-Μεντεσίδη. Αναθεωρούνται παλιές απόψεις περί πολιτισμικής και κοινωνικής απομόνωσης σε πρώιμες εποχές και σύμφωνα με νέα στοιχεία, ευρύτερα η Ανω Μακεδονία στον 6ο και 5ο αιώνα π.Χ. εντάσσεται στην πολιτισμική κοινή του υπόλοιπου Ελληνισμού με υψηλό βιοτικό και πολιτιστικό επίπεδο και ποικιλία εμπορικών και άλλων σχέσεων.

* Στο Κτιό Διπόρου του Δήμου Χασίων ανακαλύφθηκαν οικιστικά κατάλοιπα μεγάλος κεραμεικός κλίβανος, που δείχνει εργαστηριακές δραστηριότητες, και ειδώλιο μεγάλου ζώου, μάλλον ελέφαντα, που το «ιππεύουν» δύο μορφές, των οποίων σώζονται τα πόδια.

Κτιό Διπόρου: πήλινο ειδώλιο ζώου
* Πολύ κοντά, η θέση Παναγιά ανήκει μάλλον στον ίδιο οικισμό. Η χρήση και των δύο θέσεων, στην Υστερη Εποχή Χαλκού, Σιδήρου και στην Αρχαϊκή, τεκμηριώνεται από σποραδικά ευρήματα και χειροποίητη μακεδονική-δωρική κεραμεική. Τους 6ο - 5ο αι. π.Χ. θάφτηκαν εκεί πέντε παιδιά. Βρέθηκαν χάλκινο αγαλμάτιο ίππου και πήλινο ειδώλιο νάνου, που προφύλασσε από κακοποιές επιδράσεις, και σκελετός αλόγου, 12 ετών, που πέθανε σε εμβρυακή στάση.

* Ο χώρος στα Βρωμονέρια Παναγιάς κατοικήθηκε στην Ελληνιστική και Ρωμαϊκή εποχή. Εντοπίστηκαν λουτρά και εντυπωσιακή ποσότητα χειροποίητης κεραμεικής, νεολιθικής εποχής.

* Στο Κεραμαριό Παλιουριάς ανασκάφηκαν τμήματα μεγάλου νεκροταφείου που εκτείνεται σε δύο λόφους.

Στον ανατολικό λόφο αποκαλύφθηκαν 30 τάφοι, των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων. Στον δυτικό, ανακαλύφθηκαν 39 ταφές. Ασύλητη υστεροαρχαϊκή ταφή γυναίκας βρέθηκε καταστόλιστη και με σύνεργα καλλωπισμού, δύο χάλκινες τριχολαβίδες και ωτογλύφανο σε ξύλινη θήκη. Σε δεύτερη κοσμηματοθήκη υπήρχαν σιδερένια σπάτουλα, γυάλινη πολύχρωμη χάντρα, χάλκινος κρίκος και τοξωτή πόρπη. Εφερε αργυρά ενώτια σε σχήμα «ωμέγα» με απολήξεις σε κεφαλές φιδιών, αργυρά βραχιόλια και δύο χάλκινα δαχτυλίδια. Τα ενδύματά της συγκρατούσαν χάλκινες και σιδερένιες πόρπες. Στον λαιμό έφερε περιδέραια από χρυσό και γυάλινες χάντρες με ποικιλία χρωμάτων, τέσσερις αργυρές σε σχήμα διπλού πέλεκυ και δύο οστέινες, μία ανάγλυφη με παράσταση θεότητας.


ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 15/03/2008